Exhibition / Robert Pichler / “Flashback. Albania in the 90s”/ National Museum of History / January 24th – February 9th, 2019 / Tirana
Photographer and anthropologist Robert Pichler presents his photography exhibition “Flashback. Albania in the 90s” on January 24th, 2019 in Tirana. The exhibition is enabled by the Austrian Embassy, the Municipality of Tirana and the National Museum of History. This exhibition is curated by Edit Pula (j). The photo shots of the Austrian artist witness different moments of the Albanian life during the first few years after the collapse of the old political system. We can easily say that this exhibition is a reflection of our consciousness and the author has decided to awaken it. This exhibition has a “movability theme” going on, from one Albanian city to another and also from the gallery s inside space to the outside, on the side of the buses.
The entire mosaic that Pichler brings is a comprehensive picture where the landscape includes ruins; portraits of any age, gender, and social background; view of everyday life in living surroundings; festive events that do not look much as such, for the sadness and that lost feeling they carry. The apparent economic misery in this exhibition is multifaceted, but most of all, portraits suffer from disappointment, moral and spiritual whelming. The only exception in all of this is the precious ethnographic wealth inherited from another era: folk costumes and architecture (he has chosen Gjirokastra, a city he cannot leave out due to the concern for its complete ruin, in contrast to the presence of the socialist realism architecture remains, without any aesthetic and artistic value).
And yet, in Pichler’s revelation, there is life. It comes through in many ways, a young girl, leaning at the entrance to her poor home; another female silhouette running up the staircases of her tower; even in the damp school walls where children are sitting in old desks wearing clothes just as old. Thanks to Pichler’s artistic autopsy, we discover Albanian dramas, so common for Albanians themselves, who seem to agree with submission.
Masculine bleakness, female desperation, grotesque social organization, almost strange clothing as a sign of victory over the authority of the past political system, crumbling right at the edge of aesthetics, in buildings and surroundings after the 90s, are indications of the self-destruction of a society, which causes pain and surprise. The dolls in the semi-empty shop window displays (children toys) are those items that add sweetness to these feelings (childhood) and the bitterness (restricted childhood) in a society where free thinking is numb.
* Robert Pichler is a historian, anthropologist and photographer. His main research fields are family and kinship relations, migration and trans-nationalism, as well as the 19th and 20th century political history in Southeast Europe. He is a researcher at the Balkan Studies Department at the Vienna Academy of Sciences and a lecturer at the South East Europe Studies Centre in Graz.
* Edit Pula (j) is an artist / curator from Tirana. Her curatorial work is mainly focused on Albanian heritage and how it can be presented in a contemporary form. In addition to the free creation, Edit Pula works as a cultural adviser to the Mayor of Tirana.
***
Ekspozitë / Robert Pichler / “Kthim në kohë. Shqipëria e viteve ’90” / Muzeu Historik Kombëtar / 24 janar – 9 shkurt 2019 / Tiranë
Fotografi dhe antropologu Robert Pichler sjell më 24 janar 2019, në Tiranë, ekspozitën fotografike “Kthim në kohë. Shqipëria e viteve ’90”, e cila mundësohet nga Ambasada Austriake, Bashkia e Tiranës dhe Muzeu Historik Kombëtar. Ekspozita vjen e kuruar nga Edit Pula(j). Dëshmohen prej shkrepjeve të artistit austriak çaste të ndryshme nga jeta shqiptare e viteve të para pas ndryshimit të sistemeve politike. Lirisht mund të themi se kjo ekspozitë është një pasqyrim i ndërdijes sonë, të cilën autori ka vendosur ta zgjojë. Ekspozita dallohet për tiparin e lëvizshmërisë, jo vetëm nga njëri qytet shqiptar në tjetrin, por edhe nga mjedisi i galerisë në faqet e jashtme të autobusëve.
I gjithë mozaiku që sjell Pichler-i është një tablo gjithëpërfshirëse. Përfshihen në të peizazhe ku spikatin rrënoja; portrete të çdo moshe, gjinie dhe shtrese shoqërore; pamje nga jeta e përditshme pranë mjediseve jetësore; ngjarje festive që nuk përngjasin aspak të tilla, për trishtimin dhe përhumbjen që mbartin. Mjerimi në ekspozitë është shumëplanësh: në dukje është ekonomik. Mirëpo, më së shumti, portretet vuajnë nga zhgënjimi dhe dërrmimi moral e shpirtëror. I vetmi përjashtim në gjithë këtë është pasuria e vyer etnografike, trashëguar nga tjetër kohë: veshjet popullore dhe arkitektura (ai ka përzgjedhur Gjirokastrën, të cilën nuk mund ta lërë jashtë shqetësimit të rrënimit gjithëpërfshirës, përkundër pranisë së mbetjeve të arkitekturës pa kurrfarë vlere estetiko-artistike të realizmit socialist).
E megjithatë edhe në zymtësinë shpërfaqëse të Pichler-it ka jetë. Ajo vjen nëpërmjet një vajze të re, mbështetur në hyrje të shtëpisë së saj të varfër; përmes rendjes shkallëve të kullës të një siluete tjetër femërore; madje, edhe në mjedisin mësimor plot lagështi, ku fëmijët janë ulur në bankat e vjetra, me rroba po aq të vjetra. Falë autopsisë artistike të Pichler-it zbulohen dramat shqiptare, aq shumë të zakonta për shqiptarët vetë, të cilët duket se janë pajtuar me nënshtrimin.
Zymtësia maskiliste, dëshpërimi femëror, pamjet groteske të organizimit shoqëror, veshjet gati të çuditshme si shenjë e fitores mbi autoritetin e sistemit të kaluar politik, thërrmimi deri në skaj i estetikes në ndërtesat dhe mjediset pas ’90-ës janë tregues të vetëshkatërrimit të një shoqërie, gjë që shkakton dhimbje dhe habi. Kukullat (lodrat fëminore) në vitrinat gjysmë bosh janë ato sende të cilat u shtojnë këtyre ndjenjave ëmbëlsinë (e kohës së fëmijërisë) dhe hidhësinë (e një fëmijërie të cunguar) në një shoqëri ku edhe mendimi ishte mpirë.
* Robert Pichler është historian, antropolog dhe fotograf. Fushat kryesore të kërkimit të tij janë familja dhe marrëdhëniet farefisnore, migrimi dhe transnacionalizmi, si edhe historia politike e shekullit të 19-të dhe 20-të në Europën Juglindore. Ai është studiues në departamentin e studimeve ballkanike në Akademinë e Shkencave në Vienë dhe pedagog në Qendrën e Studimeve të Europës Juglindore në Graz.
* Edit Pula(j) është artiste/kuratore nga Tirana. Puna e saj kuratoriale është kryesisht e përqendruar te trashëgimia shqiptare dhe mënyrat se si ajo mund të paraqitet në formë bashkëkohore. Krahas krijimit të lirë, Edit Pula punon si këshilltare kulturore e Kryetarit të Bashkisë së Tiranës.
