Exhibition / Mythodea / Arben Bajo / FAB Gallery / October 13 – November 12, 2022 / Tirana
FAB Gallery exhibits in its premises the previously unrevealed works of the late artist Arben Bajo. This solo exhibition of Bajo is entitled Mythodea and is curated by Ermir Hoxha and Ardian Kapo. The exhibition counts more than 20 works and will be open from October 13 to November 12, 2022.
Mythodea is a project extended in time, which was initially dedicated to the classical form of mythology, creating a series of works related to the ancient world, while in the last of his projects Bajo concentrated on the characters of Greek mythology. Lately, Bajo had built the whole concept of his creativity as a synthesis on himself, thus appearing in each of the mithology heroes. Bajo gave an unusual shape to these sculptures, transforming the mythical monsters into human bodies, making them more tangible, more alive under his form and image.
In the entrance of the gallery, Mythodea invites us in a mythological oasis with the presence of a nude woman’s finesse, facing the Fall of Pegasus which is laying vertically along the gallery’s central hall. The woman seems to be inviting us to the event, but at the same time she stands detached from it in her habitat, while Pegasus appears laying upside down, with its feet up and its wings flat on the floor. The monumental sculpture of the fall of Pegasus is accompanied with a red sculpture easel, which in this case appears more as a subject, far from its function as an object of work: behind it, words written by George Gordon Byron are printed on the wall (translated by Genti Gjikola), giving us the impression that the words are inviting us to the event.
The left space of the gallery introduces other mythical characters. Bajo chose to present the moment when Ulysses left the cave of Polyphemus, under the big ram that led the flock. The sculpture installed on the wall shows Ulysses transformed into the features of the artist himself, with the head of the stubborn ram protruding from his chest. In another sculpture, placed on a podium, the artist reappears unclothed and at the same time veiled as an ancient monster, while holding the horns in his hands, slightly towards his head, as a symbol of the royal crown. The subsequent work shows another monster that again Bajo realized with his own features. With horns on its head, the figure stands on their feet with pronounced plasticity, holding the body of a girl into its arms. The cast bronze sculpture symbolizes the creature locked inside of a labyrinth that preyed on young girls and boys.
While the space on the right invites us with Orpheus, the legendary character endowed with special musical abilities. Bajo exposed Orpheus sitting cross-legged on the stairs, frail and poised, with decorative plants shaped into a crown on his head and with a lyre in his hand, ready to release its sounds. The remaining part of the space is dedicated to smaller sculptures that were made earlier, cast in plaster and sometimes in bronze, where the figure of the bull and the horses seem to occupy most of the artist’s creations.
*Arben Bajo was born in 1967 in Gjirokastër. Bajo graduated in Sculpture at the Academy of Fine Arts in Tirana in 1992. He lived and worked in Athens until 2000, participating in many international exhibitions. Since 2006, Arben Bajo lived in Tirana and worked as a professor sculpture at the University of Arts, Tirana. Bajo has held several personal exhibitions in the country and abroad, among which: Sculpture, University of Arts, Tirana (2015); Portrait, University of the Arts (2011); Passion, Athens, Greece (2008); Lost Time, National Art Gallery, Tirana (2007); Myths and Faces, National Art Gallery, Tirana (2006); September, Athens, Greece (2005), also one of the first personal exhibitions realized in 1993 at the National Museum of Tirana. Bajo also made various statues of important personalities of Albanian culture, such as the statue of Father Zef Pellumbi, Asim Zeneli, Vaçe Zela in Lushnjë.
***
Ekspozitë / Mythodea / Arben Bajo / Galeria FAB / 13 tetor – 12 nëntor, 2022 / Tirana
Galeria FAB ekspozon në ambientin e saj veprat e pashfaqura më parë të artistit të ndjerë Arben Bajo. Mythodea mban titullin ekspozita vetjake e Bajos e kuruar nga Ermir Hoxha dhe Ardian Kapo. Ekspozita që numëron mbi 20 vepra do të mbahet e hapur nga data 13 tetor deri më 12 nëntor, 2022.
Mythodea është një projekt i shtrirë në kohë, i cili fillimisht i dedikohet formës klasike të mitologjisë, duke ndërtuar një seri veprash që i përkisnin botës antike, ndërsa në projektin e fundit që Bajo kishte realizuar, përqendrohet tek personazhet mitik të mitologjisë Greke. Të gjithë konceptin e krijimtarisë së tij, së fundmi Bajo e kishte ndërtuar si një sintezë mbi veten, ku në secilin prej heronjve të mitologjisë do të na shfaqej vetë ai. Bajo i jep formë jo të zakontë këtyre skulpturave, duke tjetërsuar dhe transformuar përbindëshat mitik në një trup njerëzor, që i bën ata më të prekshëm, më të gjallë nën formën dhe shëmbëlltyrën e tij.
Që në prag të galerisë, Mythodea na fton në një oaz mitologjik me praninë e finesës së një gruaje nudo drejtuar kah veprës Rënia e Pegasos të shtrirë vertikalisht përgjatë sallës qendrore të galerisë. Gruaja duket sikur të fton në ngjarjen e ndodhur, por njëkohësisht qëndron e shkëputur në habitatin e saj, teksa Pegaso ose ndryshe Kali magjik, shfaqet i shrirë përmbys, me këmbë përpjetë dhe flatrat e shtrira mbi dysheme. Skulptura monumentale e rënies së Pegasos përmbyllet me një kavalet skulpture në bojë të kuqe, që në këtë rast na shfaqet më shumë si subjekt, larg funksionit të tij si objekt pune: prapa tij, janë printuar në mur fjalë të shkruara prej George Gordon Byron (përkthyer nga Genti Gjikola), ku duket se fjala të fton në ngjarje.
Hapësira e majtë e galerisë vijon me personazhe të tjerë mitik, në njërën prej tyre Bajo zgjedh të sjellë momentin kur Uliksi del nga shpella e Polifemit, nën dashin e madh që printe kopenë. Skulptura e instaluar në mur shfaq personazhin e Uliksit të transformuar tashmë në tiparet e vetë artistit ku prej kraharorit të tij zgjatohet koka e dashit kryeneç. Në veprën tjetër të vendosur mbi pod, shfaqet sërish artisti tërësisht i zhveshur dhe veshur njëkohësisht nën petkun e përbindëshit antik, teksa mban brirët në dorë, afruar lehtësisht drejt kokës së tij, si personifikim i kurorës mbretërore. Vepra pasuese ngrin mbi pod të bardhë një tjetër përbindësh që Bajo e realizon gjithnjë duke iu referuar vetvetes. Me brinjë mbi kokë, figura qëndron në këmbë me një plastikë të theksuar që tërheq mbi supe trupin e një vajze të rënë zvarrë. Skulptura e derdhur në bronz simbolizon krijesën që ushqehej me vasha dhe djem të rinj, të mbyllur brenda një labirinti.
Ndërsa hapësira në të djathtë na fton me personazhin legjendar të pajisur me aftësi të veçanta muzikore, Orfeu. Orfeun, Bajo e paraqet të ulur këmbëkryq mbi shkallë, të brishtë e të pozicionuar, me bimë dekorative në formë kurore mbi kokë dhe me lire në dorë gati për të lëshuar tingujt e tij. Pjesa e mbetur e hapësirës i dedikohet skulpturave të realizuara më herët në dimensione më të vogla dhe mesatare, të derdhura në allçi e herë në bronz, ku figura e demit dhe kuajve duket se zënë hapësirë në të gjithë krijimet e artistit.
*Arben Bajo, lindur në vitin 1967 në Gjirokastër. Bajo u diplomua për Skulpturë në Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë, në vitin 1992. Ai jetoi dhe punoi në Athinë deri në vitin 2000, duke marrë pjesë në shumë ekspozita ndërkombëtare. Që nga viti 2006, Arben Bajo jetoi në Tiranë dhe ushtroi profesionin si profesor i Skulpturës në Universitetin e Arteve, Tiranë. Bajo ka realizuar disa ekspozita personale brenda dhe jashtë vendit, ndër të cilat janë: Skulpturë, Universiteti i Arteve, Tiranë (2015); Portret, Universiteti i Arteve (2011); Pasion, Athinë, Greqi (2008); Koha e Humbur, Galeria Kombëtare e Artit, Tiranë (2007); Mitet dhe Fytyrat, Galeria Kombëtare e Artit, Tiranë (2006); Shtator, Athinë, Greqi (2005), gjithashtu një ndër të parat ekspozita personale të realizuar në vitin 1993 tek Muzeu Kombëtar i Tiranës. Gjithashtu Bajo ka realizuar shtatoren e At Zef Pellumbit, Asim Zenelit, Vaçe Zelës në Lushnjë.
