Exhibition / Fatlum Doçi, Alketa Ramaj, Donika Çina, Dritan Hyska, Kosta Koçi / Zeta Gallery / 4th – 22nd of October 2018 / Tirana
“A five-pointed star” exhibition at the Zeta Gallery on 4th – 22nd of October 2018 includes five artists (Fatlum Doçi, Alketa Ramaj, Donika Çina, Dritan Hyska and Kosta Koçi), they work with different media and also present different themes. The common theme of the exhibition is the artist’s sensitivity to how the society interacts and curator Marko Stamenkovic’s aim was is to highlight the interoperability between periods of time by introducing complementary elements in the exhibition, coming from other artistic era (the period of socialist realism).
From a curatorial point of view, the works obliquely call for the viewers attention.
The impacts of a period not so distant in time, full of pressure, is felt in the gray paintings of Dritan Hyska, which represent the current non-aesthetic buildings (without breathing space, without any connection to nature and man) and demolished ones (fuelled by the recent events of demolished informal constructions).
The watercolour paintings of artist Kosta Koçi from 1985, represent military entertaining in their free time. But the feeling of freedom hardly reflects in them. It is always an observing eye that oversees it all.
Fatlum Doçi, with his watercolours, creates a slightly unrestricted point of view and beyond the limits of the social hierarchy created by man, focusing abstractly on nature as well as on reflections of reproductive elements through its forms (nature).
Alketa Ramaj and Donika Çina bring to the exhibition their installations, which pose concerns about social problems. If Alketa Ramaj plays with the horizontal and vertical standing of the elements used and consequently changes the purpose of the elements of her works, Donika Çina plays with the notion that inability (to understand or act) is not a clearly divided issue.
Donika has displayed a printed text adapted for people with visual impairment. In this case, those who have the inability or disability to read and understand are people with healthy eyesight. Also, Çina’s work is indirectly linked to Hyska’s work, for the fact that her text revolves around communication with a construction company.
Lingering carefree are the two elements involved in the gallery: a painting of the socialist realism period (a reflection of a march on the occasion of the 40th liberation anniversary), as well as a pair of feminine slippers. The way these elements are placed in the exhibition create the impression of oblivion, but in fact it s not as such. They talk about (not) the (apparent) influence of the female element in society; of the recent past as well.
“A five-pointed star” invites us to enrich the perspectives on phenomena and events by linking themes, media, time and characters from time, different spaces and senses.
***
Ekspozitë / Fatlum Doçi, Alketa Ramaj, Donika Çina, Dritan Hyska, Kosta Koçi / “Ylli me pesë cepa” / Galeria Zeta / 4 – 22 tetor 2018 / Tiranë
Ekspozita “Ylli me pesë cepa” në Galerinë Zeta në datat 4 – 22 tetor 2018 përfshin pesë artistë (Fatlum Doçi, Alketa Ramaj, Donika Çina, Dritan Hyska dhe Kosta Koçi), të cilët veprojnë me mediume të ndryshme dhe paraqesin po ashtu tematika të ndryshme. Filli përbashkues i ekspozitës është ndjeshmëria e artistit ndaj mënyrës se si ndërveprohet në shoqëri dhe qëllimi i kuratorit Marko Stamenkovic ka qenë që të vendosë në pah edhe ndërveprimin mes kohëve, duke futur elemente plotësuese në ekspozitë, ardhur nga tjetër kohë artistike (periudha e realizmit socialist).
Nga pikëpamja kuratoriale, punimet nuk i dalin përballë shikuesit, por e kërkojnë tërthorazi vëmendjen e tij.
Ndikimi i një kohe jo fort të largët, plot trysni, ndihet në tablotë gri të Dritan Hyskës, të cilat paraqesin ndërtesa aktuale joestetike (pa frymëmarrje, pa lidhje me natyrën dhe njeriun) dhe ndërtesa në rrënim (nxitur nga ngjarjet e fundme të shkatërrimit të ndërtimeve pa leje).
Prej vitit 1985 vijnë edhe akuarelet e artistit Kosta Koçi. Ato paraqesin ushtarakë në kohën e tyre të lirë dhe argëtuese. Veçse ndjesia e lirisë vështirë se ndihet në to. Është gjithnjë një sy vëzhgues që mbikëqyr.
Një këndvështrim paksa më të lirë dhe jashtë kufijve të shkallëzimeve (hierarkisë) shoqërore që krijon njeriu, e sjell Fatlum Doçi me akuarelet e tij, duke u përqendruar në mënyrë abstrakte sa te natyra, sa te pasqyrimet e elementeve riprodhuese përmes formave të saj (natyrës).
Alketa Ramaj dhe Donika Çina sjellin në ekspozitë instalacione, të cilat paraqesin shqetësime që lidhen me problemet shoqërore. Nëse Alketa Ramaj luan me qëndrimin horizontal dhe vertikal të elementeve të përdorura e për pasojë ndryshon edhe qëllimi veprues i elementeve në punimet e paraqitura prej saj, Donika Çina luan me mendimin se paaftësia (për të kuptuar a vepruar) nuk është një çështje e ndarë kaq qartazi.
Donika ka vendosur një tekst të printuar përshtatur për personat me aftësi të kufizuara pamore. Në këtë rast, ata që kanë pamundësinë apo paaftësinë për ta lexuar dhe kuptuar janë personat me shikim të shëndoshë. Gjithashtu, punimi i Çinës lidhet tërthorazi me punimet e Hyskës, për vetë faktin se teksti i saj vërtitet rreth komunikimit me një kompani ndërtimi.
Ashtu, shkujdesshëm, qëndrojnë në galeri edhe dy elemente të përfshira: një pikturë e periudhës së realizmit socialist (pasqyrim i një marshimi me rastin e 40-vjetorit të çlirimit ndoshta), si dhe një palë shapka femërore. Mënyra se si janë vendosur këto elemente në ekspozitë krijojnë përshtypjen e harresës aty, porse jo. Ato flasin për (mos)ndikimin (dukshëm) e elementit femëror në shoqëri; të së kaluarës së afërt po ashtu.
“Ylli me pesë cepa” fton kështu në pasurimin e këndvështrimeve të dukurive dhe ngjarjeve, duke lidhur e ndërlidhur tematika, mediume, kohë e personazhe nga kohë, hapësira e ndjeshmëri të ndryshme.
